معمای میوه ها

نسرین و پدرش برای خرید میوه به میوه‌فروشی رفتند. آقای مغازه‌دار مقداری میوه را داخل کیسه ی پلاستیکی ریخت و آن را روی یک کفه‌ی ترازو قرار داد. سپس در کفه‌ی دیگر ترازو چند وزنه قرار داد. زمانی که تعداد وزنه‌ها را تغییر می‌داد کفه‌های ترازو بالا و پایین می‌رفتند. آقای مغازه‌دار آن قدر وزنه‌ها را تغییر داد تا بالاخره دو کفه ی ترازو با یکدیگر برابر شدند. نسرین با تعجب به ترازو نگاه کرد و از پدرش پرسید: «پدر! چرا وقتی که دو کفه‌ی ترازو بالا و پایین می‌روند، میوه‌ها از کفه ی ترازو بیرون نمی‌افتند؟»   پدر لبخندی زد و گفت:« به شکل ترازو خوب نگاه کن!» سپس شکل ترازو را روی کاغذ کشید و این طور ادامه داد:

 

دو کفه ی ترازو بر میله‌هایی که به‌ آن‌ها متصل شده‌اند، عمودند. به نظر تو شکل (الف ب ج د) چه شکلی است؟ نسرین جواب داد:« ضلع های روبه‌روی این چهار ضلعی با هم موازی (و مساوی) هستند پس (الف ب ج د) یک متوازی‌الاضلاع است.» پدر گفت:«آفرین! وقتی جسمی را داخل یک کفه ی ترازو قرار می‌دهیم و داخل کفه ی دیگر،وزنه‌ها را تغییر می‌دهیم، دو کفه بالا و پایین می‌روند. اما دو میله‌ی (الف ب) و (ج د) [که دو ضلع روبه‌روی متوازی‌الاضلاع هستند] با پاره‌خط (م ن) موازی هستند.["م" وسط (الف د) و "ن" وسط (ب ج) است.] و پاره‌خط (م ن) هم همیشه بر سطح زمین عمود است. پس (الف ب) و (ج د) همیشه بر سطح زمین عمود هستند. قبلاً گفتم که دو کفه‌ی ترازو هم بر دو میله‌ی (الف ب) و (ج د) عمودند.بنابراین دو کفه‌ی ترازو همیشه در حالت افقی باقی می‌مانند و هر چقدر هم که ترازو بالا و پایین برود، جسم از داخل کفه ی ترازو بیرون نمی‌افتد. حالا بگو ببینم اگر به جای میوه یک ظرف آب داخل ترازو باشد چه اتفاقی می‌افتد؟ نسرین که راز ترازو را کشف کرده بود،جواب داد:«خاصیت متوازی ‌الاضلاع در ترازو کمک می کند با بالا و پایین رفتن کفه ها، آب نریزد چون دو کفه‌ی ترازو همیشه در حالت افقی هستند.»

منبع: کتاب هندسه‌ی دلپذیر