کسی می خواست به دوست خود نامه ای بنویسد که
هیچ کس نتواند نوشته ی او را بفهمد وبرای این منظور از یک نوع مکاتبه
ی رمزی استفاده کرد .
انواع مختلفی از مکاتبه های رمزی درست شده است که نه تنها برای مکاتبه
ی محرمانه ی دو دوست ، بلکه در مکاتبه های سیاستمداران و جنگ جویان هم برای
حفظ رازهای مملکتی ، مورد استفاده قرار می گیرد . ما در این جا درباره
ی یکی از روش های مکاتبه ی رمزی که به روش "شبکه ای" معروف است ، بحث می
کنیم .
شبکه چیست ؟ یک مقوای مربع شکل در نظر بگیرید وآن را به خانه های شطرنجی
تقسیم بندی کنید . طبق روشی که در ذیل خواهد آمد، تعدادی از خانه های
شطرنجی را باقیچی ببرید تا یک شبکه به وجود آید .
روش بریدن خانه های شطرنجی : ابتدا مقوای مربعی را به چهار ناحیه ی مساوی D,C,B,A تقسیم بندی کنید .
در ناحیه ی A ،اعداد 1 تا 16 را به صورت زیر بنویسید.
سپس A را به اندازه ی 90 درجه در جهت حرکت عقربه های ساعت بچرخانید تا B به صورت زیر به دست آید:
اگر B را به اندازه ی 90 درجه در جهت حرکت عقربه های ساعت بچرخانید ، C به صورت زیر به دست می آید:
و بالاخره با چرخاندن C به اندازه ی 90 درجه در جهت حرکت عقربه های ساعت ، D به صورت زیر به دست می آید:
پس شماره بندی خانه های شطرنجی شبکه به صورت زیر می باشد:
اکنون 16 خانه را انتخاب کنید، تنها به
این نکته توجه کنید که در هرردیف، خانه هایی که انتخاب می کنید، شماره های
مساوی نداشته باشند . سپس این خانه ها را با قیچی ببرید تا یک شبکه به
وجود آید.
به عنوان مثال ، برای شبکه ی :
شکل 1
شماره های زیر را در نظر گرفته ایم:
شبکه را چه طور به کار ببریم ؟فرض کنید می
خواهیم جمله ی :واحد نظامی آرش در سه کیلومتری رودخانه منتظر رسیدن واحدهای
شما است _فرماندهی.
رابااستفاده از شبکه ی شکل 1 به صورت رمزبفرستیم.چون در شبکه 16 سوراخ وجود
دارد ، فقط این قسمت عبارت نوشته می شود: "واحد نظامی آرش در سه"( شکل
2درپایین).
حال شبکه را 90 درجه در جهت حرکت عقربه های ساعت می چرخانیم که b در بالای
شبکه قرار گیرد، در این حالت، تمام نوشته های قبل زیر آن، پنهان و زیر
سوراخ های شبکه ، کاغذ سفید دیده می شود .اکنون 16 حرف بعدی جمله ی رمزی را
در سوراخ های شبکه می نویسیم : "کیلو متری رودخانه م".(شکل 3 در پایین).
مجددا"شبکه را 90 درجه در جهت حرکت عقربه های ساعت می چرخانیم کهcدر بالای
شبکه قرار گیرد، در این حالت نیز تمام نوشته های قبل ، زیر آن پنهان و زیر
سوراخ های شبکه، کاغذ سفید دیده می شود .اکنون 16 حرف بعدی جمله ی رمزی را
در سوراخ های شبکه می نویسیم: "نتظر رسیدن واحد های " .(شکل 4 در پایین).
بالاخره اگر شبکه را 90درجه در جهت حرکت عقربه های ساعت بچرخانیم کهd در
بالای شبکه قرار گیرد، تمام نوشته های قبل، زیر آن پنهان و زیر سوراخ های
شبکه کاغذ سفید دیده می شود .اکنون حرف های بعدی جمله ی رمزی که 14 حرف
هستند را در سوراخ های شبکه می نویسیم :"شما است فرماندهی" (شکل 5 در پایین
).
در دو سوراخ شبکه هم دو حرف ا،ب را می نویسیم تا خالی نماند.
اکنون شکل 5 را به عنوان رمز شده ی
جمله ی مورد نظر می فرستیم و طرف مقابل با در اختیار داشتن شبکه و انجام
همان عمل هایی که هنگام رمز کردن جمله انجام دادیم ، جمله را رمز گشایی می
کند.
چون از نظر امنیتی، وجود فیزیکی شبکه ممکن است خطرناک باشد پس باید ساختار
شبکه را به طریقی به خاطر سپرد و در هنگام نیاز، آن را ساخت و استفاده کرد .
اما چگونه؟
کافی است درشبکه به جای سوراخ ها عدد 1 و برای سایر خانه ها عدد 0 را قرار
دهیم ، مثلا" برای شکل 1 نمایش ردیف اول به صورت 01010010 و ردیف دوم به
صورت 00001000 است.ردیف های دیگر نیز به همین روش به دست می آیند.
اگر این نمایش را نمایش اعدادی در مبنای 2 در نظر بگیریم، آن اعداد برای شکل 1 عبارت خواهند بود از:
پس با به خاطر سپردن اعداد 82 ، 8، 162 ، 16، 68 ، 136 ، 34 ، 17 ،عملا" شبکه ی شکل 1 را به خاطر سپرده ایم .